Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Mevra Aydın Çil, Sıhhat Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin düzenlediği halk sıhhati etkinliklerinde ‘sağlıklı ömür için istikrarlı ve hakikat beslenme’ konusunda bilgiler verdi. “Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan güç ve besin öğelerinin her birinin kâfi ölçülerde alınması ve bedende uygun biçimde kullanılması durumuna ‘yeterli ve sağlıklı beslenme” dendiğini söz eden Dr. Çil şunları söyledi:
“Alınan güç ve besin öğeleri bedende uygun kullanılması gerekmektedir. Aldığımız vitaminler, mineraller şayet bedenimizde uygun bir biçimde kullanılmıyorsa o vakit burada sağlıklı beslenmeden bahsedemeyiz. Günümüzde kronik bulaşıcı olmayan bütün hastalıkların çabucak hemen hepsi beslenme ile temelde bağlantılıdır. Bunların başında da obezite, diyabet geliyor. Hipertansiyon, kalp hastalıkları, vitamin ve mineral yetersizliği hastalıkları yani kansızlık, raşitizm, kemik erimesi, guatr hastalıkları, kimi kanser cinsleri ile besin alerjileri beslenmeden kaynaklanan hastalıklardır. Sıhhatin korunmasında hastalıkların önlenmesinde kâfi ve istikrarlı beslenme temeldir. Burada dikkat etmemiz gereken nokta yetersiz ve istikrarsız beslenme yüzünden zihnen ve bedenen güzel gelişmemiş yorgun, isteksiz ve hasta bireyler toplum için güç ve kuvvet değil, yalnızca bir yük oluşturmaktadır.”
‘YOĞURDUN YEŞİLİMSU SUYU ATILMAMALI’
Beslenmede sütün değerini anlatarak kimi bahislere da dikkat çeken Dr. Çil, “Pastörize edilmiş yahut UHT (uzun ömürlü süt) sütleri tercih edin. Kaynağını bilmediğiniz ve tanımadığınız şahısların sattığı sokak sütlerini satın almamalıyız. Yoğurdun suyunun süzülmesi yahut bekletme esnasında oluşan suyunun atılması vitamin kaybına neden olur. B2 vitamininden varlıklı olan yoğurdun yeşilimsi suyu atılmamalı, değerlendirilmelidir. Ekmek mayalandırma, bisküvi ve pasta ile çorba üretiminde kullanılmalıdır. Ben diyetisyen olmadan evvel annem sütlü tatlı yaparken şekeri başta atardı lakin diyetisyen olduktan sonra kesinlikle süt kaynatıldıktan sonra şeker eklenmeli ki kalite azalmasın. Tarhana biliyorsunuz yoğurt içerdiği için bu kümede değerlendiriyorum. Tarhana mutlaka güneşte kurtulmamalı. Güneşte kurutulduğu vakit tekrar besin bedelini kaybediyor. Rüzgar olan serin bir yerde, direk güneş almayacak biçimde kurutulmalıdır” diye konuştu
ENDOKRİN KANSERLERİNE NEDEN OLABİLİYORLAR
Evlerde yapılan en değerli yanılgılardan birinin yoğurt ve peynir kaplarının saklama kabı olarak kullanılması olduğunu söz eden Dr. Çil, “Bunları kullanmaktan kaçınmalıyız. Zira endokrin bozucu dediğimiz unsurlar bedene geçerek çeşitli endokrin kanserleri olmak üzere birçok endokrinle bağlantılı hastalığa sebep olabiliyorlar. Bu nedenle bu kapları konutumuzda lütfen lakin lütfen kullanmayalım. Satın alınan plastik süt ve yoğurt kapları, daha sonra yiyecek saklama maksadı ile kullanılmamalıdır” dedi.
YUMURTAYLA İLGİLİ TARTIŞMALAR BİTMEDİ
Yumurtayla ilgili tartışmalar olduğunu belirten Çil, şu ihtarda bulundu:
“Yumurta aklandı, üzere tartışmaları var lakin bütün rehberleri incelediğinizde kalp damar hastalığı riski varsa haftada 1-2 adedi geçmemeliyiz. Çocuklar, hamileler, etkin spor yapanlar, genç erkekler her gün tüketebilirler. Çiğ yumurta katiyetle tüketilmemeli. Bazen anneler bunu yapabiliyorlar.”
YÜZYILIMIZIN KONUSU
Sürdürülebilir beslenmenin yüzyılının konusu olduğunu kaydeden Dr. Çil, şunları söyledi:
“Sürdürülebilir beslenmeyi, kâfi, istikrarlı ve sürdürülebilir beslenme olarak konuşuyoruz bunu. Sürdürülebilir beslenmeye dikkat edebilmemiz için gelecek kuşaklar açısından kesinlikle mevsiminde zerzevat meyveyi tüketeceğiz. Zira biliyoruz, mevsiminde olmayan zerzevat ve meyvelerdeki ilaçları, hormonları biliyoruz. Hem kendiniz için hem de gelecek jenerasyonlar için mevsiminde zerzevattan meyve tüketeceğiz. Mevsiminde zerzevat meyve nedir derseniz, hangi mevsimde zerzevat meyve ucuzsa onun mevsimi olarak kıymetlendiriyoruz Zerzevat ve meyveleri pişirirken lütfen tencerenin kapağını kapatalım yüzlerce çalışma var suda eriyen mineraller, vitaminler uçup gidiyor buharla birlikte.”
GÜNDE 2, 2,5 LİTRE
Günde 2- 2,5 litre su tüketilmesini tavsiye eden Dr. Çil, “Sıvı tüketimi yaşa cinsiyetine nazaran göre farklılaşma gösteriyor. Günde 2- 2,5 litre su tüketmeliyiz. Çay ve kahveyi sıvı olarak saymıyoruz. Ayran, meyve suyu lakin taze sıkılmış meyve suyu sayılabilir. Maden suyuyla ilgili sorular geliyor. Maden suyu mineral içeriği yüksek şayet asitliyse kemik ve dişlerde ziyan verdiğini unutmamak gerekiyor” diye konuştu.
KALP KASINI ZAYIFLATIYOR
Konuşmasında süratli kilo vermeyle ilgili değerlendirmede de bulunan Dr. Çil, “Hızlı ağırlık kaybından kaçınıyoruz: Bazen ben de inanamıyorum o denli paylaşıyorlar ki ayda 10 kilo vermiş hem de bedenindeki yağdan vermiş. Şayet süratli zayıfladığınızda bileceğiz ki bizim kalp kasımızdaki protein de yıkılıyor. Kalp kasımız zayıflıyor” dedi.