Ertuğrul Özkök
“YÜZLEŞME” KAPISINI KAPATAN GİTTİ “GAVUR MAHALLESİNİ” AÇAN GELDİ
Gördüğünüz bu fotoğraf 5 Kasım 2022 günü İzmir’de çekildi.
Karede gördüğünüz üç şahıstan ortadaki sanatçı Ahmet Güneştekin.
Solundaki ise Mehmet Şimşek…
Yeni Hazine ve Maliye Bakanımız.
En sağda gördüğünüz kişi de Tunç Soyer…
İzmir Büyükşehir Belediye başkanı…
Biri iktidardaki Cumhur İttifakı’nın bakanı.
Öteki muhalif İzmir’in belediye lideri.
Ahmet te muhalif kimliği ile tanınan bir sanatkarımız.
GAVUR MAHALLESİNDE YERLİ VE ULUSAL BİR BAKAN
Fotoğraf Ahmet Güneştekin’in İzmir Fuarı’ndaki standının açılışında çekildi.
Serginin ismi “Gavur Mahallesi…”
Ahmet Güneştekin’in 2013 yılında başlayan “Yüzleşme” ismini verdiği stantlarının sonuncusu…
Ana teması “Mübadillik…”
Yani göçmenler…
Kurtulmuş Savaşı’ndan sonra Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan Rumlarla, Yunanistan’dan ayrılmak zorunda kalan Türkleri anlatıyor.
Ama özünde genel bir göçmenlik dramı asıl konusu…
Şimdi bu üçlü fotoğraftaki birtakım detaylara dikkatinizi çekeyim.
FONDAKİ SOKAK İSİMLERİNDE TANIDIKLARINIZ VAR MI
Arka fondaki yapıtın üzerinde yüzlerce sokak yahut meydan ismi görüyorsunuz.
Bunların her biri bir insanın ismini taşıyor.
Tek tek bakarsanız muhtemelen çabucak hiç birini tanımıyorsunuz…
Oysa hepsi gerçek bir insanın ismi.
Türkiye’nin iç çatışmalarında, faili meçhul cinayetlerinde kaybolup giden beşerler bunlar.
Aralarında PKK’nın öldürdüğü insanların da isimleri var.
Burası bir manada geçmişimizle yüzleşme meydanı…
ALTI AYDA 3.5 MİLYON KİŞİ GİTTİ GAVUR MAHALLESİNE
Şimdi dikkat…
Bu stant geçen Kasım ayının 5’inde açıldı.
5 Mart’ta kapanacaktı, lakin o denli ağır bir ilgi gördü ki 7 Mayıs’a kadar uzatıldı.
Üç buçuk milyon insan ziyaret etti bu sergiyi…
Rakamla bir defa daha yazayım, yanlış okumadınız: 3.5 milyon ziyaretçi…
Sadece Türkiye değil, tahminen de dünya rekoru…
OYSA BİR YIL EVVELKİ YÜZLEŞME STANDINI DEVLET KAPATMIŞTI
Oysa çok değil, o sergiden tam bir yıl evvel “Yüzleşme” stantlarının sondan bir öncekisi Diyarbakır’da Surlarında Keçi Burcunda açılmıştı.
O standın ismi “Hafıza Odası’ydı…”
O da Diyarbakır’da muazzam bir ilgi görmüştü.
Hafta içinde her gün ortalama 5-6 bin, hafta sonu 15 in kişi ziyaret ediyordu.
Açılışa katılanlar ortasında ben de vardım.
Ne yazık ki iktidar yanlısı medyadan yemediğimiz dayak kalmamıştı.
Sonunda İçişleri Bakanlığının teşebbüsü ile stant yarıda kapatıldı.
İşte o nedenle Tunç Soyer’e İzmir’deki sergiden vazgeçmesi için çok baskı yapıldı.
Ama o vazgeçmedi.
BU FOTOĞRAFTA GÖRMEDİĞİNİZ ÖTEKİ ŞAHISLAR DE VAR
İzmir’deki “Gavur Mahallesi” standının açılışında çekilen Bu fotoğrafta siyasi görüşleri birbirinden farklı üç kişi görüyorsunuz.
Aslında kare çok eksik.
Yüzleşme stantlarında daha çok öbür isimler de var.
Biraz geriye 10 yıl öncesine dönelim.
İlk Yüzleşme standı 2013 yılında İstanbul’da Antrepo’da açıldı.
Geri dönüp o stantta çekilen fotoğraflara baktım.
Mehmet Şimşek o serginini açılışında da var.
Ama onun yanında öbür kimler da var.
Mesela Yaşar Kemal ve eşi Ayşe Semiha Baban…
Mesela Hasan Cemal…
Mesela Orta Güler…
Mesela Oral Çalışlar…
Mesela Tarkan…
Ve daha kimler…
10 YILDA KİMLERLE VE NELERLE YÜZLEŞİLDİ
Bu stantlar 10 yılda kimlerle ve nelerle yüzleşmedi ki…
Ermeni problemi, Kürt problemi, “Öteki” problemi, göçmenlik, muhacirlik, mübadillik meselesi…
Çok gözü pek adımlardı ve bütün bu adımlar atılırken Mehmet Şimşek daima Ahmet Güneştekin’in yanındaydı…
Haa sanmayın ki siyasi fikirleri birbirine yakın…
Hiç de yakın değil…
Her ikisi de muhafazakar ailelerden geliyor lakin siyasi görüş yolları evvel patikalara, sonra ana caddelere ayrılmış.
Ahmet’in, Mehmet Şimşek’in misyon aldığı Cumhur İttifakına karşı olduğunu herkes biliyor.
‘BİZİM MAHALLE NE DER’ KORKUSUNU AŞAN İNSANLAR
Ama bu görüş ayrılıkları onların birbiri ile dostluklarına hiç mi hiç ziyan vermedi.
Ne Ahmet “Bizim mahalle ne der” diye Mehmet Şimşekle münasebetini kesti, ne Mehmet Şimşek, kendini “Milli ve Yerli” ilan eden bir hükümetin üyesi olarak bizim mahalle ne der diyerek onun Gavur Mahallesinin açılışına katılmaktan vazgeçti…
İLK YÜZLEŞME STANDINDA YAŞANAN BİR OLAY
Ama tekrar de bu arkadaşlığın bir sonu vardı…
O hudut da Mehmet Şimşek’in karakterinin bir öbür tarafını anlatıyor bize…
Ahmet Güneştekin 2013 yılındaki birinci “Yüzleşme” standını, bugünkü Galataport’un bulunduğu yerdeki Antrepo’da açmak istemişti.
Bu bina Denizcilik İşletmesine aitti.
İşletme stant için 150 bin TL aylık kira istemiş o günlerde Güneştekin’in bu parayı ödemesi sıkıntı. Ayrıyeten stant parasız gezileceği için bir geliri de olmayacaktı.
O işletme de Maliye Bakanlığının kontrolündeydi.
BU ARKADAŞLIĞIN SONU KAÇ LİRALIK “YARDIMDA’ BİTER
Dönemin Maliye Bakanı da Ahmet’in çocukluk arkadaşı Mehmet Şimşek…
Ona başvurup kendisine biraz indirim yapılmasını istemiş.
Mehmet Şimşek’in verdiği yanıt şu olmuş:
“Ahmetçiğim sen benim çok yeterli arkadaşımsın fakat bunu sana yaparsam bakanlığa ziyan veririm. O nedenle yapamam. Ancak benim biraz altınım ve birikmiş param var istersen bir kısmını ben karşılarım bir kısmını da borç veririm…”
Evet dostlukları devletin bakanlığının kapısında bitiyordu…
YÜZLEŞME KAPISINDAN ÇIKAN BAKAN, ÖTEKİ KAPIDAN GİREN BAKAN
Bu fotoğrafa bakarken yeni kabineyi de düşünüyorum.
Bundan evvelki “Yüzleşme” sergisini kapatan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu artık Devlet idaresinde yok.
Buna karşılık ondan sonraki Yüzleşme sergisini muhalif belediye başkanı ile birlikte açan Mehmet Şimşek devlet idaresine giriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da “Yeni bir defter açmaktan” kelam ediyor.
Acaba diyorum…
Bu yeni defterin girişinde bir yere de bir diğer “Yüzleşme sayfası” açılsa…
Osman Kavala üzere Selahattin Demirtaş üzere Türkiye’nin imajını bozan siyasi mahkumlarla ilgili Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemeleri kararlarını uygulanacağı yazılsa…
Çok hoş ve şık bir başlangıç olmaz mı…