Öğrenilen sesler çoğaldıkça, başlar daha çok karışmaya başlıyor. Aileler ‘bu çocuk galiba hiç okuyamayacak’ diye endişeleniyor. Lakin çocuğunun kendi gelişimine nazaran sürecin mantığını kavrayıp eski vakitlerin tabiriyle “okumayı söktüğü” gün geldiğinde bütün düğümler çözülüyor. O güne kadar çocuk kadar anne ve babalar da zorlanıyor. Süreçte aslında iki taraf da yoruluyor lakin uzmanlar farklı hisler ortasında gidip gelen aileleri sakin olmaları konusunda uyarıyor.
SÜREÇ GERÇEK YÖNETİLMEZSE DERT ARTIYOR
İlk okuma yazma sürecinin öğrenciler için çok gayret sarfetmeleri gereken bir devir olduğundan, çocuklar ve veliler için zorlayıcı olabildiğini belirten İlkokul birinci sınıf öğretmeni ve eğitim danışmanı Tuğçe Tat, “Özellikle birinci başlarda çocuklar sesleri çıkarmada, birleştirmede ve yazmada zahmet çekiyor. Bu sürecin ebeveynler tarafından gerçek yönetilmemesi çocuklarda başarısızlık hissi, özgüven eksikliği, okula karşı olumsuz tutum geliştirme sorunlarını de getiriyor. Öncelikle okuma yazma disiplin ve sabır işidir. Bu sürecin 5-6 ayda tamamlandığı düşünüldüğünde onlara vakit tanımak tasayı azaltacaktır“dedi.
UYUM SÜRECİ HALA DEVAM EDİYOR
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Kısım Lideri Prof. Dr. Vesile Alkan ise birinci sınıf öğrencileri ve velilerin durumu ile ilgili olarak şunları söyledi:
“Bilindiği üzere okullarda bir hafta ahenk haftası olarak belirleniyor. Bu haftayı hiç kimse, çocuğun gerçek manada okul ortamına ahengini sağladığı bir süreci temsil ettiğini düşünmesin. Aslında çocuklar hala ahenk devri içerisinde. Bu ahenk süreci de kimi çocuklar için bir ay kimi çocuklar için bir eğitim-öğretim periyodu sürebilir. Münasebetiyle; bu periyot içerisinde kimi çocuklar verilen vazifeleri vaktinde ve gerçek yaptıkları için başarılı, birtakım çocuklar da misyonları aksattıkları ve vakit zaman yanlışlıklar yaptıkları için başarısız olarak tanımlanmamalır. Öğretmen ve veli bilinçli bir formda çocuğun gelişimini gözlemlemeli ve gerektiğinde takviyesini sağlamalı.”
BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİSİ PATLAMIŞ MISIR GİBİDİR
Lale Belgerden – Emekli sınıf öğretmeni: “41 yıllık emekli öğretmenim. Yüzlerce öğrencim oldu. Münasebetiyle müfredat ya da öğrenme usulleri değişse de çok rahat söz edebilirim ki okuma-yazma öğrenmek her vakit bir süreçtir. Aileler için bir periyot üzere görünebilir. Lakin her çocuğun kendi gelişimi içerisinde bu süreci geçirmesine müsaade vermek en hoş seçenektir. İlkokul birinci sınıf öğrencisi mısır patlağı üzeredir. Hiç okumayacakmış üzere gözüken bir çocuk vakti geldiğinde patlamış mısır üzere patlayarak, okuma yazma öğrenir. İçindeki cevheri de ondan sonra görürsünüz. Bu süreçte ailelere sakin kalmalarını ve sağ duyu ile çocuklarını dinlemeyi tavsiye edebilirim.”
BAŞKA ÇOCUKLARLA KIYASLAMAYIN
Prof. Dr. Yelkin Diker – Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı: Okuma yazmayı öğrenme beynin öğrenme motorunun ateşlendiği sihirli bir periyot. Nispeten yavaş ilerleyen çocuklarla süratli okuma yazma öğrenen çocuklar ortasında çoklukla akademik bir farklılık görülmüyor. Okuma yazma öğrenme sürecinde sabırlı olmak, kendi öğrenme geçmişimizle ya da öteki çocuklarla kıyaslamamak gerekiyor. Günümüzde öğrenciler derslerde öz düzenleme hüneri açısından daha fazla desteklenmeye muhtaçlık duyuyor. Bunun nedeni tablet televizyon üzere dikkat süreçlerini farklılaştıran araçları ağır kullanmaları. Aileler ödev yapma, ders tekrarı üzere mevzularda çocuklara dayanak olmalı ve okuma yazma marifetinin kıymetini kızmadan, yetersizlik duygusu yaşatmadan çocuklarla sohbet ederek kazandırmalı.
İLK YARI YILIN SONUNDA SÜREÇ TAMAMLANIYOR
Prof. Dr. Erten Gökçe – Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Temel Eğitim Kısım Lideri: 2024 Türkçe Öğretim Programında, öğrencilerin okuma ve yazma marifetlerinin temelleri oluşturulurken tıpkı vakitte zihinsel, duyuşsal, toplumsal, bedensel ve lisan gelişimleri de önemseniyor. Çocukların bütüncül olarak gelişimi amaçlanıyor. Böylelikle okuma yazmayı öğrenirken hem çocukların tüm taraflardaki gelişimi destekleniyor hem de çocuklar hayata hazırlanıyor. Birinci okuma yazma öğretim süreci ortalama birinci yarı yılın sonuna kadar tamamlanıyor.
VELİLER NELER YAŞIYOR?
İNANMAYACAKINIZ LAKİN ÖĞRENİYORLAR
Başak Kolcuer: 3 çocuk annesiyim. Şu an en küçük oğlum birinci sınıfa başladı. Hepsinde birebir öyküyü başa sarıyorum aslında. Bu yıl da an, na üzere sesleri tekrarlayarak başladık. Tecrübeli bir anne olarak aslında tüm annelere seslenmek istiyorum: İnanmayacaksınız lakin öğreniyorlar… Bir gün bakacaksınız ki çocuğunuz deftere yazmaya, şakır şakır okumaya başlamış.
SİREN ÜZERE TEKRAR YAPIYOR
Ayşe Akın Dönmez: Şu sıralar en keyifli aktivitem oğlumla okuma tekrarı yapmak. Anten ve tente seslerinin neden farklı olduğunu onunla birlikte anlamaya çalışıyorum. Daima nane nane nane nane diye polis sireni tonuyla heceleri tekrarlıyor. ‘Neden siren gibi’ deyince de ‘sen sık tekrar yap dedin ya tekrar edince bu türlü oluyor’ diyor.
İŞLER ÇOK DEĞİŞTİ
Birce Telci: Birinci sınıf velisi olarak yaşadıklarım, bizim dönemimize kıyasla epey farklı. Biz okuma yazmaya “Ali cet bak” ve “Isıl süt iç” üzere cümlelerle başlardık. Lakin artık işler değişti, çocuğum okuma yazmaya “Analar naneler anneler” üzere sözlerle başladı. Konutta ödevlerini çoğunlukla kendi başına yapıyor. Bazen sorular soruyor, genelde yanlış yapmasına müsaade veriyorum ki öğretmeni bu kusurları okulda düzeltsin. Bu süreçte kendi sorumluluğunu öğrenmesi kıymetli.