ABD’nin saygın gazetelerinden New York Times, bilim insanlarının Türkiye’de 2400 yıllık altın sikkeleri bulduğunu duyurdu.
Gazete, Pers sikkelerinden oluşan kalıntıların Peloponez Savaşı vaktindeki siyasi görüntüyü gözler önüne serdiğini yazarken milattan evvel beşinci yüzyılın sonlarında Olpe ismi verilen küçük bir testinin yer altına gömüldüğü ve bunda çok sayıda altın sikke olduğu belirtildi. Bilim insanları sikkenin bir binanın köşesine gömüldüğünü de aktardı.
Bir askere ilişkin olduğu varsayım edilen Olpe’nin içinde askerin aylık maaşına eşit olan ve darik olarak bilinen çok sayıda altın sikke olduğu da açıklandı. Notion’da bulunan sikkeler üzerinde dizleri üzerinde duran ve tunik giymiş bir Pers hükümdarının imgesi yer alıyor. Sol elinde bir yay ve sağ elinde ise uzun bir mızrak olduğu görüldü. Sikkelerin art yüzlerinin ise genel olarak boş olduğu belirtildi. Bu sikkenin Efes Arkeoloji Müzesi’nde sergilendiği açıklandı.
“BİR KÜP ALTIN ARAMIYORDUK”
ABD’nin önde gelen üniversitelerinden Michigan Üniversitesi’nde vazifeli olan arkeolog Christopher Ratte’nin araştırma takımıyla birlikte Notion’un kalıntılarında çıkardığı sikkeler için bu türlü bir senaryo üzerinde durulduğu belirtildi. Türkiye’nin batısında bulunan antik kent devleti Notion’un kalıntılarında çalışmalarını sürdüren Dr. Ratte, “Sikkeler eski bir binanın bir köşesine gömülmüştü. Aslında bir küp altın aramıyorduk” dedi.
Araştırmaya dahil olmayan fakat gazeteye görüş bildiren Oxford Üniversitesi’nde vazifeli arkeolog Andrew Meadows da, “Bu bölgede bu çeşit bir istif daha evvel hiç yoktu. Hasebiyle bu keşfin kıymeti çok büyük. Bu istifin arkeolojik bağlamı, Akamenid altın sikkelerinin kronolojisine ince ayar yapmamıza yardımcı olacak” yorumunu yaptı.
Dr. Ratté, “Truva Savaşı hikayesinde hatırlandığı üzere, bu durum en derin antik çağlarda da geçerliydi. Suriyeli mülteci krizinin de gösterdiği üzere bu durum günümüzde de geçerliliğini korumaktadır” sözünü kullandı. Kentin doğu yakasındaki küçük limanın, on yıl evvelki mülteci krizi sırasında Türkiye üzerinden Avrupa’ya kaçan Suriyeli mültecilerin çıkış noktalarından biri olduğunu hatırlattı.
Anadolu’nun Batı dünyasının devlet tarafından basılan birinci madeni paraya konut sahipliği yaptığını ve Lidyalıların hükümdarının oğlu ve halefi Kroisos’un birinci gerçek altın sikke olan Kroeseid’i bastığına dikkat çekilirken, milattan evvel 546’da İyonya olarak bilinen bölgenin Pers İmparatorluğu tarafından fethedildiği hatırlatıldı ve buna karşın Kroisos’un oluşturduğu para sisteminin yaşamaya devam ettiği aktarıldı. Perslerin kendi sikkelerini üretene kadar Kroisos’u üretmeye devam ettiği belirtilirken daha sonra Antik Yunanların Notion’u ele geçirdiği ve Atinalıların burayı deniz üssü olarak kullandığı belirtildi.
Atina ve Sparta ortasındaki Peloponez Savaşı’nda büyük bir deniz savaşı yapıldığını ve Atinalıların deniz üssü olarak kullandıkları Notion açıklarındaki savaş ile bulunan altın istifinin bir irtibatı olabileceğini de Dr. Ratte anlattı.
Dr. Ratté, ganimetin hiçbir vakit geri alınmamış olmasının açık bir felaket işareti olduğuna inanıyor. Dr. Ratte, “Hiç kimse bir yığın sikkeyi, bilhassa de kıymetli metal sikkeleri, geri alma niyeti olmadan gömmez. Münasebetiyle bu türlü bir hazinenin korunmasını fakat çok büyük bir talihsizlik açıklayabilir” dedi.